بسم الله

مسئله تربیت و تعلیم درراستای ایجاد تمدن اسلامی بسیار اهمیت داشته و در صدر برنامه‌های انقلاب اسلامی قرار می‌گیرد وقطعا یکی از حوزه‌های بسیار مهم تربیتی حوزه اقتصاد است بنابراین تربیت اقتصادی با دو هدف می‌تواند انجام شود:
هدف اول : تربیت مدیران اقتصادی برای آینده کشور
هدف دوم: ایجاد توانایی کارآفرینی و ثروت‌آفرینی در فرزندان، به‌طوری‌که کودک در آینده مدیریت اقتصادی توانمندی داشته‌ باشد.
هدف دوم که در‌واقع هدف سطح‌ پایین‌تر است، این است که تمام جمعیت آینده ما قدرت ارزش‌آفرینی و مدیریت اقتصادی فردی و خانوادگی خودشان را داشته‌ باشند که همان کارآفرینی است؛ یعنی در نسل بعدی و نسل بعد از آن، نباید بخش زیادی از جمعیت مانند نسل حاضر منتظر باشند تا استخدام «شوند». بلکه آن‌‌ها بایستی در‌راستای ایجاد تمدن نوین، کارآفرین باشند و «ایجاد ثروت کنند». این اولین و حداقل‌ترین خصوصیت لازم نسل آینده است.
 نکته بعدی اینکه بایستی توان مدیریت اقتصادی فرزندانمان و دو نسل در پیشروی انقلاب اسلامی را افزایش بدهیم تا از میان آن‌ها به افرادی برسیم که در سطح بالا به‌عنوان مدیران دولتی و خصوصی بتوانند ایفای نقش کنند. به‌همین‌دلیل مسئله تعلیم و تربیت اقتصادی اهمیت جدی پیدا می‌کند و غیر از اینکه باید مفاد درسی و آموزشی‌مان را دراین‌زمینه تقویت کنیم، ضرورت دارد برنامه‌هایی کمک‌آموزشی از رده‌های پایین سنی، یعنی قبل از دبستان تا بالاترین سطوح تحصیلاتی یعنی پایان دکترا برای آن‌ها تنظیم گردد و با توجه به این دو هدف نظام آموزشی و تربیتی کشور مدام اصلاح و تقویت شود.
امروز در دنیا ذیل استانداردهای آموزشی اقتصاد، بخش‌هایی از دانش کارآفرینی از همان ابتدای درک و فهم کودکان به آن‌‌ها منتقل می‌شود. بنابراین لازم است که در برنامه‌های آموزشی محتواهای لازم در این موضوع متناسب با گروه مخاطب ترویج گردد؛ اما در کنار این دانش، آموزش مهارت‌های عملی هم لازم است. بخشی از این مهارت‌ها با عملیات واقعی و بخشی از آن با تمرین‌ حاصل می‌شود. مثلا در سطوح ابتدایی و پیش‌دبستانی با طراحی مربیان یک بازی به‌نحوی طرح شود که بچه‌ها یک چیزی را تولید کنند و بعد بتوانند آن را بفروشند؛ اما از سطوح دبیرستان بچه‌ها باید وارد فضای واقعی اقتصاد‌ شوند و این از نکاتی است که برای خانواده بسیار درخورتوجه ‌است. در اینجا به چند مهارت مهم اشاره می‌شود که عدم یادگیری آن ممکن است باعث شکست‌های سختی در بزرگ‌سالی برای بچه‌ها‌ شود.
یکی از ارکان کارآفرینی، مهارت «تنظیم دخل‌وخرج» است. کارآفرین موفق، هزینه‌هایش را با درآمدهایش تنظیم می‌کند. خانواده‌ها بایستی این مهارت را از اواخر دوره ابتدایی به بچه‌شان آموزش بدهند. مثلا ماهیانه مبلغ مشخصی به او بدهند و از او بخواهند با همان مبلغ هزینه‌های ایاب‌ذهاب و خرید لوازم‌التحریر و تنقلات و… را انجام بدهد؛ بنابراین او خودش سعی می‌کند پولش را مدیریت کند.
در‌حال‌حاضر مشاهده می شود افرادی ، به‌‌دلیل عدم آموزش این توانایی، نمی‌توانند کسب‌وکار موفقی داشته‌ باشند. مثلا فرد وام می‌گیرد تا یک فعالیت اقتصادی راه‌ بیندازد؛ اما همین‌که وام را می‌گیرد، نصفش را صرف خرید یک ماشین می‌کند و چون دیگر نمی‌تواند کسب‌وکاری راه‌ بیندازد، ورشکست می‌‌شود.
یکی دیگر از مهارت‌های لازم، «مهارت خرید» است. کودک و نوجوان باید یاد بگیرد که بهترین خرید ممکن را انجام دهد. مثلا پدر یا مادر، هزینه‌ای به او بدهند و از او بخواهند که برود و بهترین کفش را برای خودش بخرد. در‌واقع اجازه بدهند بچه خطا کند؛ ولی پس از خرید، او را راهنمایی کنند.
مهارت بعدی، مهارت فروش است. بچه‌ها از ابتدایی و راهنمایی باید آموزش ببینند تا بتوانند یک چیزهایی را بفروشند. مثلا پدری که کاسب است، فرزندش را  به محل کار خود ببرد و به او آموزش فروشندگی بدهد. فروشندگی هم صرفا این نیست که در مغازه بایستد و چیزی بفروشد؛ فروشندگی یعنی چیزی که مثلا با قیمت «آ» تومان خریده است، بتواند با «آ + ۵درصد» سود بفروشد. عده زیادی از کسانی که کسب‌وکار راه می‌اندازند و ورشکست ‌می‌شوند، مشکلشان این است که کالای خوبی تولید می‌کنند، اما توانایی فروشش را ندارند.
مهارت تولید دانش‌بنیان از دیگر مهارت‌هایی است که می‌تواند قابل توجه باشد. اقتصاد دانش‌بنیان بحث کلی است که اگر خوب طرح ‌شود، به‌سادگی به عرصه عمل می‌رسد.
باید به بچه‌ها آموزش داد که اگر محتوای دانش در یک کالا بالا برود، ارزش کالا خیلی بیشتر می‌شود. مثلا ارزش مواد شکل‌دهنده یک موبایل مثل پلاستیک، آلیاژها، فلز و… چندان زیاد نیست؛ اما آن‌چیزی که قیمت نهایی موبایل را بسیار افزایش می‌دهد، دانش و تکنولوژی آن است.
در این مهارت به بچه گفته می‌شود اگر شما بتوانید محتوای دانش در کالاهای مختلف را بالا ببرید، ارزش آن چندبرابر می‌شود. می‌توان به‌عنوان کار کلاسی و میدانی از بچه‌ها خواست که در این حوزه مصادیقی پیدا کرده و روی آن کار کنند به این‌صورت بچه‌های ما خودبه‌خود به‌سمت اقتصاد دانش‌بنیان هدایت می‌شوند.
پیشنهاد می شود درسال اقتصاد مقاومتی ،اقدام و عمل ، شورای آموزش و پرورش استان طرحی را پیشنهاد و مصوب نماید تا برخی مدارس به صورت پایلوت و با همکاری کادر مدرسه و انجمن اولیاء و مربیان موضوع تربیت اقتصادی و یادگیری کاربردی مهارتهای اقتصادی و کارآفرینی را عملیاتی نماید .

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا